By Ο άνθρωπος με βάση και τη φυσιολογική πορεία των πραγμάτων στο δρόμο για την απελευθέρωσή του, αναζήτησε, επεδίωξε αρχικά την ατομική του ελευθερία, η οποία εκφράστηκε, βρήκε πολιτική έκφραση με τον φιλελευθερισμό, κατά την περίοδο της φεουδαρχίας στο διαφωτισμό. Οι ιδέες του αναδείχτηκαν ιστορικά με την Αμερικανική επανάσταση και βέβαια τη Γαλλική επανάσταση. Ένα παρακλάδι και παραμόρφωση του φιλελευθερισμού με οικονομίστικη προσέγγιση και λογική, με επίκεντρο την οικονομία, εκφράστηκε με τον οικονομικό φιλελευθερισμό και ιστορικά εμφανίστηκε με τη βιομηχανική επανάσταση. Η ατομική ελευθερία του φιλελευθερισμού μετατράπηκε σε ατομικό συμφέρον με τον οικονομικό φιλελευθερισμό. Την περίοδο της βιομηχανικής επανάστασης, υπό τις συνθήκες αυτές, ο άνθρωπος προχώρησε στο έτερο φυσιολογικό βήμα για την εκπλήρωση και απελευθέρωσή του, αναζήτησε το συλλογικό, επεδίωξε τη συλλογική του ελευθερία, τάση που εκφράστηκε, βρήκε πολιτική έκφραση με το σοσιαλισμό. Ένα παρακλάδι του σοσιαλισμού εκφράστηκε με τον κομμουνισμό και μια ιστορική παραμορφωτική εμφάνιση του κομμουνισμού ήταν ο υπαρκτός σοσιαλισμός. Με τη βιομηχανική επανάσταση τέθηκαν τα θεμέλια του οικονομικού συστήματος του σύγχρονου καπιταλισμού, από τον οικονομικό φιλελευθερισμό μετατράπηκε, παραμορφώθηκε στο σημερινό νεοφιλελευθερισμό και η ελευθερία της αγοράς μετατράπηκε στην κυριαρχία της.
Ο «πατέρας του φιλελευθερισμού» είναι ο φιλόσοφος Τζον Λοκ, ο οποίος με τις ιδέες του επέδρασε στη Γαλλική αλλά και στην Αμερικανική επανάσταση, τα ιστορικά γεγονότα που διαμόρφωσαν το δυτικό κόσμο. Πράγμα που έγινε μέσω και της επίδρασής του στη Λέσχη των Ιακωβίνων, του κινήματος που πρωτοστάτησε στην Γαλλική επανάσταση. Επέδρασε με τις ιδέες του επίσης, στη διαμόρφωση των συνταγμάτων που ακολούθησαν τις επαναστάσεις, στο πρώτο Σύνταγμα της Γαλλίας αλλά και στο Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών, βάσει των οποίων διαμορφώθηκαν τα συντάγματα των κρατών του κόσμου.
Οι ιδέες του Λοκ επέδρασαν στον Ζαν-Ζακ Ρουσσώ, ο οποίος με τη σειρά του, με τις ιδέες του συνέβαλε στην ανάπτυξη της σοσιαλιστικής θεωρίας. Και ο Λοκ και ο Ρουσσώ μαζί επέδρασαν με τις ιδέες τους στους Ιακωβίνους, τους πρωτεργάτες της Γαλλικής επανάστασης, την κύρια πολιτική δύναμη πίσω από τη Γαλλική Επανάσταση, του ιστορικού γεγονότος που έθεσε τα θεμέλια του δυτικού κόσμου. Εμφανέστατη επίσης ήταν η επίδραση του Ιακωβινισμού και στη «Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη» του 1793 για τα πολιτικά δικαιώματα, μία από τις βασικές διακηρύξεις που επέδρασαν και διαμόρφωσαν τα συντάγματα παγκοσμίως. Το κίνημα που πρωτοστάτησε στην Γαλλική επανάσταση, η οποία διαμόρφωσε το δυτικό κόσμο, εξέφρασε και τις πρώτες σοσιαλιστικές ιδέες. Ο Ιακωβινισμός αποτέλεσε στην Ευρώπη το γεννήτορα του πρώτου σοσιαλισμού. Πάνω από έναν αιώνα μετά, ο ηγέτης της Ρωσικής επανάστασης Βλάντιμιρ Λένιν, θεωρούσε ότι οι Μπολσεβίκοι αποτελούσαν μία μετεξέλιξη των Ιακωβίνων.
Η πρώτη μορφή θεωρητικά επεξεργασμένου σοσιαλισμού, ήταν οι θεωρίες και οι ιδέες του Ανρί Σαιν-Σιμόν. Ο Σαιν-Σιμόν γεννήθηκε το 1760, ακριβώς στην έναρξη της βιομηχανικής επανάστασης, πράγμα σημειολογικό, καθώς η βιομηχανική επανάσταση είναι η απαρχή, το σημείο θεμελίωσης του οικονομικού συστήματος του σύγχρονου καπιταλισμού. Την ίδια χρονιά που ξεκίνησε η βιομηχανική επανάσταση, γεννήθηκε ο πρωτοπόρος του σοσιαλισμού, αυτός που μορφοποίησε πρώτος το σοσιαλισμό. Ο δημιουργός του όρου σοσιαλισμός – «κοινωνισμός», ήταν ο Πιερ-Ανρί Λερού, ένας θιασώτης της θεωρίας του Σαιν-Σιμόν. Επινόησε αυτό τον όρο, με συλλογική διάσταση, εκφράζοντας την αντίθεσή του στον ατομισμό, στην εκτροπή του ατομικού στον ατομισμό, πράγμα που προσιδίαζε και στις συνθήκες της βιομηχανικής επανάστασης, όπου η ατομική ελευθερία του φιλελευθερισμού μετατράπηκε σε ατομικό συμφέρον με τον οικονομικό φιλελευθερισμό. Ο Λερού με τη σειρά του, επέδρασε με τις ιδέες του σε άλλους ανθρώπους, όπως στον Βίκτωρ Ουγκώ. Ο Σαιν-Σιμόν, ο προάγγελος του σοσιαλισμού, προσεγγίζοντας το συλλογικό, ήταν ο πρώτος που πρότεινε μια επιστημονική θεωρία των κοινωνικών φαινομένων, ενώ επέδρασε και στον, νεαρό τότε, συνεργάτη του Ογκίστ Κοντ, για να δημιουργηθεί η επιστήμη της κοινωνιολογίας, πράγμα επίσης σημειολογικό, με το σοσιαλισμό και την κοινωνιολογία να έχουν κοινές απαρχές, όντας στα πλαίσια της αναζήτησης του συλλογικού. Ο σαινσιμονισμός κατέχει ιδιαίτερη θέση στη γέννηση των σοσιαλιστικών ιδεωδών. Ήταν η πρώτη μορφή θεωρητικά επεξεργασμένου σοσιαλισμού, θεωρία που αποτέλεσε σχολή. Δύο ακόμα πρωτοπόροι του σοσιαλισμού ήταν ο Σαρλ Φουριέ και ο Ρόμπερτ Όουεν. Ο Φουριέ μεταξύ άλλων επέδρασε και στον Φιόντορ Ντοστογιέφσκι.
Ο Μαρξ γεννήθηκε και εξέφρασε τις ιδέες του πάνω από μισό αιώνα μετά τον Σαιν-Σιμόν και επηρεάστηκε σημαντικά από αυτόν. Στην πορεία του ο Μαρξ θα συμμετάσχει στο συνέδριο της «Ένωσης των Δικαίων», μια οργάνωση του Λονδίνου με το ίδιο όνομα με την οργάνωση που αναδύθηκε μέσα από τις τάξεις των Ιακωβίνων στη Γαλλία πάνω από μισό αιώνα πριν. Από τις εργασίες του συνεδρίου προκύπτουν αλλαγές και μία σημαντική μετατόπιση. Η οργάνωση υπό την επιρροή του Μαρξ αντικαθιστά στην ονομασία της τη λέξη «Δικαίων» με τη λέξη «Κομμουνιστών» και το κεντρικό της σύνθημα «Όλοι οι άνθρωποι είναι αδέλφια» μετατρέπεται σε «Προλετάριοι όλων των χωρών, ενωθείτε», κεντρικό σύνθημα μετέπειτα του «Κομμουνιστικού Μανιφέστου», αλλά και καθεστώτων και κομμάτων στη συνέχεια της ιστορίας. Το κομμουνιστικό μανιφέστο, το κείμενο του οποίου τη σύνταξη ανέλαβε ο Μαρξ για την οργάνωση έξι μήνες μετά, αποτέλεσε το κυρίαρχο κείμενο ανάπτυξης του κομμουνισμού.
Ο Σαιν-Σιμόν ειδικά, που ήταν από τις κυρίαρχες επιρροές του, αλλά και ο Φουριέ και ο Όουεν επηρέασαν τον Μαρξ, όπως και τον Ένγκελς, ο οποίος τους θεωρούσε σημαίνουσες προσωπικότητες. Οι τρεις αυτοί πρωτοπόροι του σοσιαλισμού δεν μίλησαν για την απελευθέρωση μιας συγκεκριμένης τάξης, αλλά όλης της ανθρωπότητας. Δεν περίσσευε κάποιος, δεν άφηναν κανέναν εκτός. Μίλησαν για μια κοινωνία στην οποία θα κυριαρχούσε η συνεργασία και όχι ο ανταγωνισμός. Δεν παρουσίασαν κάποιου είδους οπτική της ιστορίας, της κοινωνίας και της ανθρωπότητας, βασισμένη σε πάλη κοινωνικών ομάδων ή τάξεων, ή κάποιου είδους διαχωρισμό ή διχασμό των ανθρώπων, αλλά περιελάμβαναν τον άνθρωπο συλλογικά, οικουμενικά. Η οπτική του Μαρξ προσιδίαζε στις συνθήκες της βιομηχανικής επανάστασης και όχι στην ανθρωπότητα γενικά. Η ανθρώπινη απελευθέρωση εμπεριέχει και αφορά όλους τους ανθρώπους. Είναι για τον άνθρωπο. Για την απελευθέρωση του ανθρώπου, την ελευθερία του ανθρώπου. Για τον άνθρωπο, την ανθρώπινη φύση, την ανθρωπότητα. Το κυρίαρχο δεν είναι να εναντιωθούν κάποιοι εναντίον κάποιων, ούτε κάποιου είδους συνειδησιακός διχασμός μεταξύ των ανθρώπων. Αυτό δημιουργεί διχασμό στην κοινωνία, διχαστική συνείδηση και όχι πανανθρώπινη. Η συνείδηση του ανθρώπου είναι αυτόνομη από κοινωνικά κατασκευάσματα. Η διαχρονική πάλη είναι των εκφάνσεων του ανθρώπου, συλλογικών και κερδοσκοπικών εκφάνσεων. Ο αποπροσανατολισμός και το υπαρξιακό αδιέξοδο είναι κοινά για την ανθρωπότητα και τον πλανήτη.
Αυτό που λέγεται «σύστημα» δεν είναι κάτι αόρατο και εξωγήινο, είναι μια κοινωνική τάση. Μια κερδοσκοπική κοινωνική τάση. Το κίνητρο του κέρδους, ως κινητήριος δύναμη και κοινωνικό αρχέτυπο, εγκαθίδρυσε κερδοσκοπική τάση στην κοινωνία. Άνθρωποι γεννιούνται και η τάση υπήρχε και πριν, άνθρωποι πεθαίνουν και η τάση παραμένει. Δεν έχει να κάνει με συγκεκριμένους ανθρώπους, ή με κάποιον αριθμό ανθρώπων. Η τάση έχει εκτόπισμα και έρεισμα στην κοινωνία. Συμπαρασύρει και καταλαμβάνει όγκο στην κοινωνία. Η κοινωνική τάση μπορεί να παρακινεί τους ανθρώπους, να αναδεικνύει και να προάγει συγκεκριμένες εκφάνσεις του ανθρώπου. Οι άνθρωποι έχουν εκφάνσεις και επιλέγουν ροπές. Ροπές επηρεασμένες και από τις κοινωνικές συνισταμένες. Η κοινωνία, με τον τρόπο που είναι διαρθρωμένη, τρέφει σε αρκετά μεγάλο βαθμό την κερδοσκοπική έκφανση του ανθρώπου. Δεν είναι διχασμός αυτό που χρειάζεται η ανθρωπότητα αλλά αλλαγή τάσης και στάσης, κατεύθυνσης, προσανατολισμού. Οι κοινωνικές αντιθέσεις είναι αξιακές. Να αποδομηθούν οι «αξίες» τις κερδοσκοπικής τάσης. Να ελεγχθούν και να περιοριστούν οι θεσμοί που την τρέφουν. Να αποκατασταθούν επίσης δομικοί θεσμοί της κοινωνίας, όπως τα εκπαιδευτικά συστήματα που αποτελούν το θεμέλιο λίθο της κοινωνίας. Να επιδιωχθούν ανθρωποκεντρικά και κοινωνικοκεντρικά εκπαιδευτικά συστήματα, στο επίκεντρο ο άνθρωπος και η κοινωνία, το συλλογικό κοινό καλό. Εκπαιδευτικά συστήματα που να καλλιεργούν την κοινωνική και την περιβαλλοντική συνείδηση, την αυτονομία, τη συλλογικότητα και τη συνεργασία, το κοινό καλό και το συλλογικό προσανατολισμό. Προσανατολισμένα στην ελευθερία, την πρόοδο και την ευημερία του ανθρώπου αλλά και την ευημερία του πλανήτη. Γενικότερα στην κοινωνία, χρειάζεται ανάδειξη και προώθηση ιδεών, δομών και θεσμών που τρέφουν τις ελεύθερες, ανθρώπινες και συλλογικές εκφάνσεις του ανθρώπου.
Ο οικονομικός φιλελευθερισμός αποτελεί παρακλάδι, παραμόρφωση και είναι κάτι διαφορετικό από τον φιλελευθερισμό. Έχει οικονομίστικη προσέγγιση και λογική και ως επίκεντρο την οικονομία. Έγινε μετατόπιση από την ατομική ελευθερία του φιλελευθερισμού στο ατομικό συμφέρον. Μετατόπιση από επίκεντρο τον άνθρωπο σε επίκεντρο την οικονομία. Η Βρετανική αυτοκρατορία αποτέλεσε τον πυρήνα της βιομηχανικής επανάστασης του θεμελίου του σύγχρονου καπιταλισμού, επίκεντρο του οικονομικού συστήματος με θεωρητικό υπόβαθρο τον οικονομικό φιλελευθερισμό. Μέσω της Βρετανικής αυτοκρατορίας, της πρώτης κυρίαρχης μεγάλης δύναμης του καπιταλισμού, το μοντέλο του οικονομικού φιλελευθερισμού εξαπλώθηκε παγκοσμίως. Ο θεωρητικός και θεμελιωτής του οικονομικού φιλελευθερισμού είναι ο Άνταμ Σμιθ. Οι ιδέες του, βέβαια, είναι κάτι διαφορετικό από τις ιδέες του Λοκ ή του Ρουσσώ, από τους Ιακωβίνους, την Γαλλική ή την Αμερικανική επανάσταση. Ο Σμιθ γεννήθηκε και εξέφρασε τις θεωρίες του σχεδόν έναν αιώνα μετά τον Λοκ. Ο φιλελευθερισμός έκανε, όπως και γενικότερα οι ιδέες του διαφωτισμού, την ιστορική του εκκωφαντική εμφάνιση με την Αμερικανική και τη Γαλλική επανάσταση, επιδρώντας στους επαναστάτες, όπως οι Ιακωβίνοι που εμπνεύστηκαν και κινήθηκαν από τις ιδέες για την ελευθερία του ανθρώπου και των δικαιωμάτων του. Eπέδρασε επίσης στα συντάγματα και τη δημοκρατία. Ο οικονομικός φιλελευθερισμός έκανε την ιστορική του εμφάνιση με τη βιομηχανική επανάσταση που ήταν το θεμέλιο του σύγχρονου καπιταλισμού. Η Γαλλική και η Αμερικανική επανάσταση με τη βιομηχανική επανάσταση, είναι μεταξύ τους ξεχωριστά και διαφορετικά ιστορικά γεγονότα. Η Αμερικανική και η Γαλλική επανάσταση είναι επίσης πολιτικές επαναστάσεις, ο καπιταλισμός είναι οικονομικό σύστημα.
0 Άνταμ Σμιθ βέβαια στρεβλώθηκε σε μεγάλο βαθμό και καπηλεύτηκε από τους θεωρητικούς του καπιταλισμού, ενώ και η ιστορική εξέλιξη τον διέψευσε και ήρθε σε αντίθεση με τις ιδέες του. Ο νεοφιλελευθερισμός του σήμερα αποτελεί εκ νέου παρακλάδι και παραμόρφωση του οικονομικού φιλελευθερισμού και είναι τελείως ξένος με το φιλελευθερισμό. Ο Άνταμ Σμιθ, ο ίδιος ο θεωρητικός θεμελιωτής του οικονομικού συστήματος, υπόβαθρο του καπιταλισμού, θα ήταν τελείως αντίθετος με τον νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό του σήμερα. Θα ήταν σε σύγκρουση με αυτό που αποκαλούμε εμείς σήμερα καπιταλισμό, αν και ένα από τα βιβλία του, παραμορφωμένο, αποτελεί τη Βίβλο του καπιταλισμού σήμερα.
Η μετάβαση του οικονομικού φιλελευθερισμού στον νεοφιλελευθερισμό του σήμερα ήταν εκκωφαντική. Από το κίνητρο του κέρδους και τον οικονομικό φιλελευθερισμό μετατράπηκε στην ανεξέλεγκτη κερδοσκοπία, την αισχροκέρδεια και τον νεοφιλελευθερισμό. Το κίνητρο του κέρδους ως κοινωνικό αρχέτυπο οδηγεί και στον παραλογισμό του κέρδους. Το «λελογισμένο» ατομικό συμφέρον και ο ανταγωνισμός μετατράπηκε στο ατομιστικό συμφέρον, στον άκρατο ατομισμό, παρήγαγε τάσεις ζουγκλοποίησης στην κοινωνία και οδήγησε στον παραλογισμό του κέρδους. Η ελευθερία της αγοράς μετατράπηκε σε ασυδοσία και κυριαρχία της αγοράς. Με τον νεοφιλελευθερισμό διογκώθηκε και η εμπορευματοποίηση, διογκώθηκαν και οι προπαγανδιστικές, υλιστικές και καταναλωτικές προεκτάσεις.
Οι καταιγιστικοί ρυθμοί από τη βιομηχανική επανάσταση έφεραν ραγδαία ανάπτυξη διαφόρων παραγόντων αλλά και πολλά δεινά. Καθώς, όταν η κερδοσκοπική, ανταγωνιστική τάση ξεφεύγει και χάνεται ο έλεγχος, οδηγεί στον παραλογισμό του κέρδους και στο υπαρξιακό κενό. Από τη βιομηχανική επανάσταση, το θεμέλιο του σύγχρονου καπιταλισμού, ξεκίνησε και η περιβαλλοντική καταστροφή του πλανήτη που γιγαντώθηκε και έγινε ανεξέλεγκτη και επικίνδυνη με το νεοφιλελευθερισμό. Η ανθρωπότητα υπάρχει περισσότερο από 300 χιλιάδες χρόνια, ενώ ο πλανήτης περισσότερο από 4 δις χρόνια, μέσα σε μερικές δεκαετίες η καταστροφή που έγινε και εξελίσσεται είναι χωρίς προηγούμενο. Η καταστροφή του πλανήτη, είναι πράγμα πραγματικά αυτοκαταστροφικό για την ανθρωπότητα. Με κοντόφθαλμη, παράλογα κερδοσκοπική, ανεξέλεγκτη τροπή. Από τη βιομηχανική επανάσταση και την απαρχή του σύγχρονου καπιταλισμού ξεκίνησαν και μια σειρά από ιστορικά γεγονότα οριακά για την ανθρωπότητα.
Η Αγγλία, το επίκεντρο της βιομηχανικής επανάστασης, ήταν και η πρώτη μεγάλη δύναμη και πυρήνας του καπιταλισμού. Ο φρενήρης οικονομικός ανταγωνισμός και η όξυνση του ανταγωνισμού της ανερχόμενης Γερμανίας με την Αγγλία για την οικονομική κυριαρχία δεν άργησαν να οδηγήσουν στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο, στον πρώτο μεγάλο πόλεμο του καπιταλισμού. Οι διχασμοί που δημιούργησε ο Α’ παγκόσμιος πόλεμος, καθώς και η οικονομική κρίση του 1929, η πρώτη μεγάλη οικονομική κρίση του καπιταλισμού, οδήγησε σε ένα ακόμα πόλεμο κυριαρχίας, το Β’ παγκόσμιο πόλεμο. Στην πιο καταστροφική περίοδο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Στη συνέχεια πήρε τη σκυτάλη από την Αγγλία, η επόμενη μεγάλη δύναμη και πυρήνας, ως σήμερα, του οικονομικού συστήματος του καπιταλισμού, οι ΗΠΑ. Λειτουργώντας και πάλι ουσιαστικά σε αντίστοιχα πλαίσια, καθώς ήταν ζήτημα φρενήρη κρατικού ανταγωνισμού για την παγκόσμια κυριαρχία, οι ΗΠΑ με τη Σοβιετική Ένωση παραλίγο να οδηγήσουν την ανθρωπότητα σε ένα τρίτο παγκόσμιο πόλεμο, με τον λεγόμενο ψυχρό πόλεμο. Και οι δύο μεγάλες δυνάμεις λειτούργησαν με καπιταλιστικούς όρους με ανταγωνισμό και κυριαρχία. Η κερδοσκοπική τάση έθρεψε και παρήγαγε τέτοιες καταστάσεις. Η ανεξέλεγκτη κερδοσκοπική ανταγωνιστική τάση του ανθρώπου και των κρατών του, έχει φέρει και οδηγήσει την ανθρωπότητα σε τόσα δεινά. Το ερώτημα είναι ως πότε τα κράτη, και ιδιαίτερα τα ισχυρά οικονομικά κράτη, θα κινούνται βάσει του οικονομικού ανταγωνισμού, της κοντόφθαλμης, μάταιης, αδιέξοδης και παράλογης κυριάρχησης και των οικονομικών τους συμφερόντων. Χωρίς να έχουν τελικά προτεραιότητα τον πραγματικό λόγο ύπαρξής τους, που δεν είναι άλλος από την ευημερία των ανθρώπων και της κοινωνίας, ενώ η οικονομία είναι απλά ένα μέσο για την επίτευξή της.
Από την άλλη πλευρά, ο κόσμος χαράζει και μια άλλη, διαφορετική παράλληλη πορεία. Ο διαφωτισμός, ο φιλελευθερισμός και ο σοσιαλισμός, η Αμερικανική, η Γαλλική και η Ρωσική επανάσταση, η δημοκρατία, τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, τα ανθρώπινα και τα περιβαλλοντικά δικαιώματα, αποτελούν σημειολογικά αυτής της ίδιας, κοινής πορείας, της πορείας αναζήτησης της ελευθερίας του ανθρώπου. Ο Λοκ, ο Ρουσσώ, οι Ιακωβίνοι, ο Σαιν-Σιμόν και πολλοί άλλοι φυσικά, έχουν κοινές καταβολές, είναι στοχαστές της ελευθερίας του ανθρώπου, αποτελούν τη συνέχεια της ίδιας πορείας.
Ο σοσιαλισμός λανθασμένα έχει ταυτιστεί για κάποιους με το λεγόμενο «ανατολικό μπλοκ». Απλώς προέκυψε ιστορικά εκεί, μία παραμορφωμένη διαστρέβλωση του παρακλαδιού του, του κομμουνισμού, ο υπαρκτός σοσιαλισμός. Στην πραγματικότητα ο σοσιαλισμός είναι γέννημα θρέμμα του δυτικού κόσμου και προέρχεται από την καρδιά του, από φιλοσόφους του διαφωτισμού και κινήματα στην καρδιά του δυτικού κόσμου. Όπως ιδέες του εμφανίζονται στον Ρουσσώ, τον Ιακωβινισμό και το Σαινσιμονισμό. Στοχαστές, ιδέες και κινήματα με σχέσεις αλληλεπίδρασης και αλληλένδετη σύνδεση, με κοινή συνισταμένη την ελευθερία του ανθρώπου. Ο Ρουσσώ με τις ιδέες του συνέβαλε στην ανάπτυξη του σοσιαλισμού, ο ίδιος επηρεασμένος από το Λοκ, τον πατέρα του φιλελευθερισμού, ενώ και οι δυο μαζί επέδρασαν στους Ιακωβίνους, τους πρωτεργάτες της Γαλλική επανάστασης, το θεμέλιο που διαμόρφωσε το δυτικό κόσμο, από το ίδιο κίνημα που ξεκίνησαν και οι σοσιαλιστικές ιδέες. Ο Λοκ και οι Ιακωβίνοι μίλησαν για την ελευθερία και τα δικαιώματα του ανθρώπου και με γνώμονα το κοινό καλό. Οι Ιακωβίνοι, που πρωτοστάτησαν στην ιστορική θεμελίωσή του δυτικού κόσμου, συγκρούστηκαν με τις εκφράσεις του σημερινού καπιταλισμού, συγκρούστηκαν με την κερδοσκοπία, την αισχροκέρδεια, την πλουτοκρατία, την ανισότητα και τη χρηματοοικονομική εκμετάλλευση, ενώ υιοθέτησαν τον οικονομικό παρεμβατισμό. Μίλησαν για συλλογική συνείδηση και για δημοκρατία, για το γενικό καλό και για προσανατολισμό προς τον ίδιο τον άνθρωπο, πράγματα που είναι στην πραγματική καρδιά του σοσιαλισμού. Ο Ρουσσώ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον Λοκ, τον πατέρα του φιλελευθερισμού, και τον Σαιν-Σιμόν, τον πρωτοπόρο του σοσιαλισμού, ενώ οι Ιακωβίνοι το κίνημα συνδετικός κρίκος ανάμεσα στο φιλελευθερισμό και τον σοσιαλισμό και όλα συνδεδεμένα και αλληλένδετα στο δρόμο της ελευθερίας του ανθρώπου.
Στη συνέχεια της ιστορικής εξέλιξης ο σοσιαλισμός εκφράστηκε με την ανάγκη του ανθρώπου να μιλήσει για το συλλογικό και να διαφοροποιηθεί από το ατομιστικό και μορφοποιήθηκε, με τις συνθήκες της βιομηχανικής επανάστασης να κάνουν ιστορικά ακόμα πιο αισθητή την ανάγκη του. Πάνω απ’ όλα όμως είναι η συνέχεια της έκφρασης της απελευθέρωσης του ανθρώπου, που μετά την αναζήτηση της ατομικής ελευθερίας, η φυσική εξέλιξη για την εκπλήρωση του ήταν η αναζήτηση της συλλογικής. Ως των δύο αναπόσπαστων προεκτάσεων, εκφάνσεων της ανθρώπινης φύσης. Το ατομικό και το συλλογικό, το ένα είναι αναπόσπαστο κομμάτι του άλλου, καθώς είναι προεκτάσεις, εκφάνσεις του ανθρώπου. Δεν υπάρχει αντίθεση στη βάση του φιλελευθερισμού και του σοσιαλισμού, είναι προεκτάσεις του ίδιου πράγματος, της ελευθερίας του ανθρώπου. Ο σοσιαλισμός δεν αντιτίθεται τον φιλελευθερισμό, έχουν κοινές καταβολές, είναι μέρη της ίδιας κοινής πορείας, είναι αλληλένδετα και αλληλοσυμπληρούμενα, είναι η συνέχεια του φιλελευθερισμού, το επόμενο βήμα, η φυσική εξέλιξη των πραγμάτων, στον δρόμο της αναζήτησης για την ανθρώπινη απελευθέρωση.
Αντίθεση υπάρχει με την κερδοσκοπική τάση. Στην αντίπερα όχθη με διαφορετικές καταβολές, είναι ο καπιταλισμός, στο δρόμο της κερδοσκοπίας, του ατομισμού και του συμφέροντος που αντιτίθεται στα δικαιώματα και τη δημοκρατία, πρωταρχικά του φιλελευθερισμού. Τα δικαιώματα είναι προϊόν της αναζήτησης της ατομικής και συλλογικής ελευθερίας, ενώ η τροπή του παραλογισμού του κέρδους, προϊόν της κερδοσκοπικής τάσης. Ο καπιταλισμός αποτελεί έκφραση της κερδοσκοπικής τάσης του ανθρώπου στην κοινωνία. Ο φιλελευθερισμός αποτελεί πολιτική έκφραση της αναζήτησης της ατομικής ελευθερίας, της ατομικής προέκτασης, έκφανσης της ανθρώπινης φύσης του ανθρώπου και θεσμικά εκφρασμένης με τα ατομικά δικαιώματα. Ο σοσιαλισμός αποτελεί πολιτική έκφραση της αναζήτησης της συλλογικής ελευθερίας, της συλλογικής προέκτασης, έκφανσης της ανθρώπινης φύσης του ανθρώπου και θεσμικά εκφρασμένης με τα κοινωνικά δικαιώματα. Τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα θεσμοθετήθηκαν μέσα από τις ιδέες του φιλελευθερισμού και του σοσιαλισμού και συνεισέφεραν στην εξέλιξη της δημοκρατίας. Όλα μαζί, ο άνθρωπος, η ανθρώπινη φύση και η αναζήτηση της ελευθερίας τους, θεσμικά εκφρασμένα με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τα ανθρώπινα δικαιώματα εμφανίστηκαν ιστορικά ως αντανακλαστικό του ανθρώπου, μετά τον β’ παγκόσμιο πόλεμο, ως αποτέλεσμα των καταστροφικότερων εκφάνσεων του ανθρώπου. Τα περιβαλλοντικά δικαιώματα ως αντανακλαστικό στην καταστροφή του πλανήτη, της κοντόφθαλμης ανεξέλεγκτης κερδοσκοπίας, καταστροφή που ξεκίνησε με τη βιομηχανική επανάσταση και γιγαντώθηκε με τον νεοφιλελευθερισμό.
Οι ιδέες και οι στοχαστές της ελευθερίας εκφράστηκαν ο καθένας αναλογικά με την οπτική και τις ανάγκες της εποχής του αλλά με κοινή συνισταμένη την ελευθερία του ανθρώπου. Οποιοιδήποτε διαχωρισμοί έγιναν εκ των υστέρων, μεταγενέστερα από άλλους. Γενικότερα, οι άνθρωποι τοποθετούνται πολιτικά, ιδεολογικά αναλογικά με την οπτική και τις συνθήκες της εποχής τους, του χρόνου και του τόπου, δεν ταυτίζονται οι άνθρωποι υπό μία ιδεολογική ταμπέλα διαχρονικά, αλλά για τη στάση τους σε σχέση με τις συνθήκες της εποχής τους.
Ο φιλελευθερισμός και ο σοσιαλισμός εκφράστηκαν και εξελίχθηκαν με λογική ιστορική αλλά και ανθρωπολογική αλληλουχία. Ο φιλελευθερισμός εκφράστηκε την περίοδο διακίνησης ιδεών του διαφωτισμού όπου ο άνθρωπος έπρεπε να απελευθερωθεί από την μοναρχία και στη συνέχεια ο σοσιαλισμός την περίοδο και στις συνθήκες της βιομηχανικής επανάστασης όπου ο άνθρωπος έπρεπε να απελευθερώσει την κοινωνία του, να μην επικρατεί η κερδοσκοπία και η εκμετάλλευση στην κοινωνία του ανθρώπου. Με τη λογική εξέλιξη και πορεία όσον αφορά στον άνθρωπο, προηγήθηκε η έκφραση και αναζήτηση της ατομικής ελευθερίας του ανθρώπου υπό συνθήκες μοναρχίας. Ακολούθησε η έκφραση και αναζήτηση της συλλογικής ελευθερίας της κοινωνίας του ανθρώπου, εκτός των άλλων, και για τη μη διολίσθηση του ατομικού στον ατομισμό υπό συνθήκες βιομηχανικής επανάστασης. Ο φιλελευθερισμός μίλησε για τον άνθρωπο και στη συνέχεια ο σοσιαλισμός για την κοινωνία του, με την κοινωνική προέκταση να είναι δομικό στοιχείο του ανθρώπου ως κοινωνικό ον. Άνθρωπος και κοινωνία, χρειάζεται ο συνδυασμός τους ως επίκεντρο και ως προοπτική για την κοινωνία του ανθρώπου, για την ελευθερία του.
Ο άνθρωπος χρειάζεται και ατομική και συλλογική συνείδηση, προεκτάσεις, εκφάνσεις που έχει ο άνθρωπος ως αυτόνομη οντότητα αλλά παράλληλα ως κοινωνικό ον. Η απελευθέρωση του ανθρώπου ξεκινάει από το άτομο και καταλήγει στην κοινωνία. Η ολοκλήρωση του ανθρώπου είναι ατομική υπόθεση με συλλογικό προσανατολισμό. Είναι με τέτοιο τρόπο συνυφασμένη η ανθρώπινη φύση με τη συλλογική της έκφραση και προέκταση, που το κοινό καλό και ο συλλογικός προσανατολισμός εκπληρώνει, ολοκληρώνει το άτομο. Έκφραση της ατομικότητας, προώθηση της αυτονομίας στο άτομο και όχι του ατομισμού, αλλά και της ευημερίας στην κοινωνία, πράγματα σε αλληλεπίδραση. Οι άνθρωποι μπορούν να επιδιώκουν, όσο το δυνατόν μια πιο ελεύθερη ανθρώπινη κοινωνία, αληθινής δημοκρατίας και κοινωνικής δικαιοσύνης, με ελεύθερα αυτόνομα άτομα με συλλογική οπτική και συλλογικό προσανατολισμό.
Οι αγορές, τα οικονομικά συμφέροντα, με τον τρόπο που κινούνται σήμερα, πλήττουν και λειτουργούν εις βάρος της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων. Η κυριαρχία της αγοράς και η κυριάρχηση των οικονομικών συμφερόντων στην πολιτική και την κοινωνία λειτουργούν επίσης με αυτό τον τρόπο. Η κοινωνία και οι θεσμοί πρέπει να ελέγχουν και να περιορίζουν το συμφέρον και την κερδοσκοπία. Η πολιτική και οι θεσμοί να ελέγχουν την οικονομία και όχι να ποδηγετούνται από αυτήν. Η κοινωνία οφείλει να προασπίζεται από την κερδοσκοπική τάση και ειδικά από την ανεξέλεγκτη εκτροπή της. Καθώς πρέπει η κοινωνία, ο άνθρωπος και ο πλανήτης να προστατεύονται θεσμικά από την ανεξέλεγκτη κερδοσκοπική τάση του συμφέροντος του ανθρώπου, που σήμερα έχει πάρει προεκτάσεις με αυτοκαταστροφική ροπή για την ανθρωπότητα και τον πλανήτη. Πολιτική, θεσμοί και κοινωνία να αποβλέπουν στον πραγματικό τους ρόλο, στο κοινό καλό, στον άνθρωπο, στην ίδια την κοινωνία. Ο άνθρωπος και η κοινωνία ως αυτοσκοπός. Επίσης να αποκαθηλωθεί ο μάταιος ανταγωνισμός κυριαρχίας των κρατών και των οικονομικών συμφερόντων, οι οικονομίες των κρατών να είναι προσαρμοσμένες και προσανατολισμένες στην ευημερία των πολιτών και της κοινωνίας. Να γίνει υπέρβαση του «οικονομισμού», δηλαδή της προτεραιότητας που αποδίδεται απερίσκεπτα στην οικονομία. Η οικονομία, όχι ως αυτοσκοπός, να μην κινεί τον άνθρωπο και την κοινωνία αλλά να είναι στην υπηρεσία τους. Ο ρόλος της οικονομίας είναι όχι να ποδηγετεί, αλλά να είναι στην υπηρεσία της κοινωνίας και του ανθρώπου. Ο άνθρωπος και η κοινωνία στο επίκεντρο.
Γενικότερα, άλλο σοσιαλισμός, άλλο κομμουνισμός, μαρξισμός και άλλο υπαρκτός σοσιαλισμός. Άλλο φιλελευθερισμός, άλλο οικονομικός φιλελευθερισμός και άλλο νεοφιλελευθερισμός. Όσοι υποστηρίζουν τις αγορές -το σημερινό οικονομικό σύστημα με τον τρόπο που κινείται- και τα οικονομικά συμφέροντα, τα οποία λειτουργούν εις βάρος και αντιτίθενται στα δικαιώματα και τη δημοκρατία -τα πρωταρχικά χαρακτηριστικά του φιλελευθερισμού-, δεν είναι φιλελεύθεροι, είναι νεοφιλελεύθεροι, κάτι τελείως διαφορετικό.
Η δημοκρατία και τα δικαιώματα είναι κατακτήσεις και συνεχείς διεκδικήσεις του ανθρώπου και της κοινωνίας του. Ο εκδημοκρατισμός είναι διαδικασία ανθρώπινης και κοινωνικής προόδου, μια διαδικασία που συνεχώς πρέπει να εξελίσσεται, όπως και η όλο και βαθύτερη εγκαθίδρυση των δικαιωμάτων στην κοινωνία και στη συνείδηση του ανθρώπου. Ο κόσμος και ο δυτικός κόσμος δεν είναι μόνο ο καπιταλισμός, είναι και ο καπιταλισμός. Είναι δύο κόσμοι παράλληλοι. Δύο κόσμοι που αντιτίθενται και ενίοτε συγκρούονται. Η δημοκρατία και τα δικαιώματα συγκρούονται με την κερδοσκοπία και το συμφέρον. Η κερδοσκοπική τάση με το λογικό του ανθρώπου και την ελεύθερη ανθρώπινη και συλλογική τάση. Η περιφρούρηση, η ανάδειξη και προώθηση της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων, του πλανήτη, της κοινωνίας και του ανθρώπου από την κερδοσκοπία και το συμφέρον είναι επιτακτική πρόκληση του σημερινού κόσμου. Ο κόσμος και ο άνθρωπος πρέπει να αποφασίσουν που θα στρέψουν την προσοχή τους και την κατεύθυνσή τους. Πρωταρχικά ο άνθρωπος ή η κερδοσκοπία. Το διακύβευμα είναι, ο δρόμος με προτεραιότητα τον παραλογισμό του κέρδους, της οικονομίας του συμφέροντος, του κοντόφθαλμου και μάταιου κρατικού ανταγωνισμού κυριαρχίας, της αυτοκαταστροφικής τάσης του πλανήτη και της ανθρωπότητας, έχοντας ως κατεύθυνση το υπαρξιακό αδιέξοδο. Με προσανατολισμό την κερδοσκοπία. Ή ο δρόμος με προτεραιότητα τη δημοκρατία και τα δικαιώματα, το ανθρώπινο λογικό και το υγιές, τη φύση, τον άνθρωπο και την κοινωνία, το κοινό καλό, την ελευθερία του ανθρώπου, έχοντας ως κατεύθυνση την ευημερία της ανθρωπότητας και του πλανήτη. Με προσανατολισμό τον άνθρωπο.
Comments